Versleten heup
Een versleten heup, ook wel heupartrose genoemd, is een probleem met het gewrichtskraakbeen. Hierin spelen veel verschillende aspecten een rol, waaronder: geslacht, overgewicht, botdichtheid, vorm van het gewricht en participatie in verschillende sporten.
Oorzaken en symptomen
Heupslijtage komt vaak door een vormafwijking van de kop of de kom van het heupgewricht. Zo’n vormafwijking kan klein zijn, maar in combinatie met jarenlange belasting kan het kraakbeen slijten en artroseklachten geven. Ook door een aangeboren heupafwijking, overbelasting, trauma, ziekte en bijvoorbeeld reumatoïde artritis kan het kraakbeen sneller afslijten dan normaal.
Wanneer artrose in de heup zich voordoet kan de heup stijf worden en pijn gaan doen. In het begin treedt de pijn alleen op bij intensieve activiteiten, maar later ook bij de normale dagelijkse dingen of zelfs ’s nachts. De pijn bevindt zich meestal in de lies, soms ook in de bil en kan uitstralen naar het bovenbeen en soms ook de rug. U ervaart verschillende belemmeringen bij het lopen, maar ook in flexibiliteit in de heup.
Onderzoek en diagnose
Om de diagnose te stellen wordt een röntgenfoto gemaakt van het heupgewricht. Het laag kraakbeen van de heup is op een röntgenfoto niet direct zichtbaar. Tussen de heup kop en heup kom is slechts een donkere ruimte zichtbaar
De orthopedisch chirurg herkent een gezonde heup aan de gladde en gelijkmatige vorm van de kraakbeen laag in het gewricht. Indien deze ruimte smal is of niet aanwezig, dan is het kraakbeen aangetast en de heup versleten. Artrose van het heupgewricht is helaas ongeneeslijk. Niet operatieve behandelingen (heup operaties) kunnen alleen de pijn verlichten of de behandeling uitstellen. Wij kunnen bijvoorbeeld een injectie met Cortisone inbrengen in het heupgewricht met hulp van een echoapparaat. Hierdoor kan de pijn lange tijd wegblijven.
De behandeling
Mensen die last hebben van heupslijtage gaan vaak anders bewegen, er wordt een houding aangenomen waarbij de pijn minder voelbaar is. Door de andere manier van bewegen kunnen spieren korter en stijver worden. Het is belangrijk het heupgewricht zoveel mogelijk te bewegen met zo min mogelijk kracht.
Fysiotherapie (of eventueel manuale therapie) kan helpen om de spieren te trainen en op lengte te houden. Ook het voorkomen van overgewicht is belangrijk indien sprake is van gewrichtsslijtage. Ook contactsporten kunnen beter worden vermeden, omdat deze het heupgewricht verder kunnen beschadigen. Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen helpen om de pijn te verlichten net zo als een injectie (die wij met behulp van echo kunnen uitvoeren) , maar om de klachten definitief weg te nemen zal het heupgewricht moeten worden vervangen door een heupprothese. Er is echter maar een effectieve behandeling mogelijk bij heupslijtage en dat is een nieuwe heup.
De heupprothese
Heeft u eenmaal klachten, dan gaan ze niet vanzelf meer over. Kraakbeen heeft geen bloedvaten of zenuwen en is daardoor één van de moeilijkst te repareren weefsels van het lichaam. Soms kunnen uw klachten wel verminderen door anders te gaan bewegen. Bijvoorbeeld door het aanpassen van uw activiteiten, af te vallen, gericht te trainen en fysiotherapie. Pijnstillers kunnen de pijn ook wat dempen. Helpen deze oplossingen onvoldoende of nemen uw klachten in de loop van de tijd weer toe, dan kan een kunstheup opnieuw beweging brengen in uw leven.
Is de heupslijtage eenmaal een bepaald stadium gepasseerd dan is gewrichtsvervanging met een kunstheup de enige oplossing om van de pijn en bewegingsproblemen af te komen. Een totale heupprothese is een van de meest uitgevoerde orthopedische ingrepen. Met een kunstheup is de pijn weg en de beweeglijkheid weer terug; een enorme verbetering van uw kwaliteit van leven
Een totale heupprothese vervangt de kom en de kop van het heupgewricht. De kom van een heupprothese bestaat uit titanium met een laagje van slijtvast polyethyleen of keramiek. De kop van de nieuwe heup is ook van keramiek. Dankzij moderne materialen en een goede manier van plaatsen, kan een kunstheup wel 20 jaar mee.
Labrumscheur
Een labrum is een kraakbeenring die om de kom van het heupgewricht zit en deze dieper maakt. Een labrum kan kapot gaan. Dit komt meestal door een ongeluk, sporten zoals voetbal of waterpolo of doordat het labrum van zichzelf al niet sterk is.
Het heupgewricht bestaat naast de botten, kraakbeenlagen en gewrichtsvocht ook uit een labrum. Een labrum is een kraakbeenring die om de kom van het heupgewricht zit en deze dieper maakt. Dit verstevigt het gewricht.
Een labrum kan kapot gaan. Dit komt meestal door een ongeluk, sporten zoals voetbal of waterpolo of doordat het labrum van zichzelf al niet sterk is. Ook kan het zijn dat het abnormaal bewegen van de heup door een Pincer of Cam (zie Inklemming in de heup) het labrum kapot maakt.
Wanneer het labrum kapot is ontstaan er verschillende problemen, voornamelijk pijn in de lies.
Symptomen
• Liespijn tijdens bewegen/sporten
• Liespijn in rust
De behandeling
De eerste behandeling is vaak oefen- of fysiotherapie. Wanneer het labrum kapot is, zal dit niet door training genezen. Daarom zullen ondanks de therapie de klachten bestaan. Een operatieve behandeling is dan een mogelijke uitkomst. Tijdens een kijkoperatie in de heup wordt het kapotte labrum bekeken. Er zijn twee mogelijkheden qua behandeling. Wanneer het labrum gehecht kan worden, wordt dit gedaan. Hierbij wordt het labrum vastgezet (gefixeerd) aan het bot met hechtingen. Zo kan het labrum weer genezen. Wanneer dit niet meer mogelijk is, bijvoorbeeld als gevolg van een te slechte kwaliteit van het labrum, kan het labrum in zijn geheel worden verwijderd.
Inklemming in de heup
Inklemming in de heup kent verschillende oorzaken. Er worden twee verschillende soorten onderscheiden. De eerste is een vergroeiing van het bovenbeenbot (Femur). De tweede vorm is een vergroeiing van het bekken (Pelvis). Door deze vergroeiing heeft de heup een mindere bewegelijkheid, met mogelijk pijnklachten in de heup tot gevolg.
De heup is een kogelgewricht, wat betekent dat het alle kanten op kan bewegen en hier ook een combinatie van kan maken. Bijvoorbeeld: recht naar voren en opzij. Maar het gewricht kan ook diagonaal naar boven bewegen. Het is mogelijk dat door verkeerd botgroei de heup niet meer de bewegingen kan maken die van een heupgewricht verwacht mogen worden. Er kan extra bot op het bekken groeien (Pincer) of er kan extra bot op de hals van het bovenbeen groeien (Cam). Dit wordt ook wel het femoro-acetabulair-impingement (FAI) syndroom genoemd. De CAM evolueert waarschijnlijk aan het einde van de groei. Dit kan een belemmering vormen voor het dagelijkse bewegen of tijdens bijvoorbeeld sport. De diagnose wordt meestal aan de hand van het klachtenbeeld en aanvullende beeldvormende diagnostiek (Röntgenfoto of MRI) gemaakt.
Symptomen
• Liespijn tijdens bewegen/sporten
• Liespijn in rust
De Behandeling
De eerste behandeling is vaak oefen- of fysiotherapie. Wanneer aangegroeid bot de oorzaak van pijnklachten in de heup is, zal dit echter geen tot weinig effect hebben. Een operatieve behandeling is dan een mogelijke uitkomst. Tijdens een kijkoperatie in de heup wordt het extra aangegroeide bot verwijderd. Hierdoor loopt de heup niet meer vast aan het einde van de beweging en zijn de pijnklachten meestal ook verdwenen.
Botnecrose
Bot kan door verschillende oorzaken verminderen in kwaliteit of zelfs afsterven. Dit noemen we botnecrose of osteonecrose. Hierdoor kan de heup kop van het heupgewricht inzakken. Specifiek medicatiegebruik is een belangrijke factor is het ontstaan van botnecrose. De vermoedelijke oorzaak van botnecrose is het afsterven van de kleine bloedvaatjes (haarvaatjes, arteriolen) die naar het heup bot gaan. Botnecrose kan pijn tijdens bewegen veroorzaken, maar ook pijn in rust. Deze pijn kan gevoeld worden in de heup, maar ook in het bekken, de lies, de bil of de knie.
Wilt u uitsluiten of juist laten vaststellen of u last heeft van botnecrose? Neem contact met ons op voor meer informatie hierover.
Slijmbeursontsteking
Pijnklachten in de heup kunnen komen door een ontstoken slijmbeurs (Bursa). Een slijmbeurs zorgt in een gewricht voor een soepele geleiding van de spieren over de botten. Een slijmbeurs kan stekende pijnen geven. Deze pijn zit meestal aan de voor of zijkant van de heup en kan uitstralende pijn in het been veroorzaken. De slijmbeurs kan ontstoken raken door een ongeluk, dit wordt een traumatische bursitis genoemd.
Een slijmbeurs kan ook ontstoken raken door chronische overbelasting. Door de (acute) overbelasting zwelt de slijmbeurs op. Hierdoor komt hij in de verdrukking bij het maken van bewegingen met het been. Ook is op de zij liggen, bijvoorbeeld in bed, pijnlijk. Wanneer u last heeft van een traumatische bursitis, is het belangrijk dat u uitsluit dat er niet nog andere schade in uw heup is. Om dit zeker te weten, kunt u contact met ons opnemen.